Kapat

Varant Nedir?

Varant, bir dayanak varlığı ya da göstergeyi önceden belirlenmiş bir fiyatla belirli bir tarihte veya tarih aralığında alma veya satma hakkı veren menkul kıymettir. Kısaca varant; menkul kıymetleştirilmiş opsiyondur.

Varantlar dayandıkları varlıkların hareketlerine tepki verirler. Sadece yükselişten değil, düşüşten de korunma veya getiri elde etme imkanı sunar. Varantlar, yatırımcılara bir hak verir, herhangi bir yükümlülük getirmez. Bu nedenle maksimum kayıp, yatırımcının varanta ödediği tutarla sınırlıdır. Varant işlemleri için teminat yatırma, teminat tamamlama gibi işlemler söz konusu değildir. Pay senedi işlemiyle aynı şekilde varant alım-satımı gerçekleştirilmektedir.

Varantlarda “piyasa yapıcılığı” sistemi vardır. Varant ihracı yapan kurum, piyasa açık olduğu sürece hem alım hem de satım tarafında kotasyon girişi yapar. Bu da yatırımcıya istediği an alım ve satım imkanı vermektedir. Bu sayede alıcı veya satıcı bulamama sorunu oluşmaz. Varantlar, vadeleri olan ürünlerdir. Vade sonunda itfa olurlar. Dolayısıyla varantın fiyatı hesaplanırken, “zaman değeri” de çok önemli bir etkendir. Dayanak varlığın fiyatı sabit kalsa da, varantın vade sonu yaklaştıkça değeri düşer.

Kullanım Amaçları

Varantlar, kaldıraçlı ürünlerdir. Kaldıraç sayesinde küçük yatırımlar ile yüksek getiri imkanı sunar. Küçük bir yatırımla, yatırımcılar portföylerini sigortalamak için de varantı kullanabilirler. Yani hem risk alıp yüksek getiri hedefleyen, hem de risklerinden korunmak isteyen yatırımcılara uygundur.

Varant’ın Bileşenleri

Dayanak Varlık

Varantın bağlı olduğu varlıktır. Döviz, altın, petrol, endeks, pay senedi gibi varlıklar varantlardan herhangi biri varanta dayanak varlık olabilir.

Kullanım Fiyatı

Varantın çeşidine göre, yatırımcının alım veya satım hakkına sahip olduğu fiyat seviyesidir. Spot fiyata yakın kullanım fiyatlı varantlar pahalı ve daha az riskli, spot fiyata uzak kullanım fiyatlı varantlar ise ucuz ve daha yüksek risklidir.

Vade

Varantın yatırımcıya verdiği hakkın kullanılma tarihidir. Varantın son işlem günüdür, bitişinde varant değerli veya değersiz olarak itfa olur.

İçsel Değer

Dayanak varlığın spot fiyatı ile kullanım fiyatı arasındaki dönüşüm oranıyla düzeltilmiş farkıdır.

Zaman Değeri

Varantın piyasa değeri ile içsel değeri arasındaki farktır (teta ile gösterilir). Varantın vade başında zaman değerinin fiyattaki etkisi yüksekken, vade sonuna doğru zaman değeri azaldığından içsel değer daha öne çıkmaktadır.

Uzlaşı Şekli

Türkiye’de ihraç edilen tüm varantlar nakdi uzlaşıyla itfa olur. Varantın vade sonunda hesaplanan değeri, yatırımcıya nakdi olarak ödenir.

Çarpan

Bir varantın kaç adet dayanak varlık üzerinde alım ya da satım hakkı verdiğini belirten rakamdır. Bu rakam vade başında belirlenir ve vade süresince (özsermaye halleri olmadığı sürece) sabit kalır.

Yönlerine Göre Varant Çeşitleri

Alım Varantı

Yatırımcıya vade sonunda dayanak varlığı alma hakkı verir. Belirlediği dayanak varlıkta yükseliş bekleyen yatırımcılara uygundur. Diğer değişkenler sabitken, dayanak varlık değer kazandıkça alım varantının değeri artar.

Satım Varantı

Yatırımcıya vade sonunda dayanak varlığı satma hakkı verir. Belirlediği dayanak varlıkta düşüş bekleyen yatırımcılara uygundur. Diğer değişkenler sabitken, dayanak varlık değer kaybettikçe satım varantının değeri artar.

Vade Sonu Durumları

Alım Varantı

Dayanak varlığın vade sonu uzlaşı fiyatı, varantın kullanım fiyatına eşit veya bu fiyatın altındaysa varant değersiz sonlanır.

Dayanak varlığın vade sonu uzlaşı fiyatı, varantın kullanım fiyatının üzerindeyse varantın vade sonu fiyatı aşağıdaki gibi hesaplanır:

Satım Varantı

Dayanak varlığın vade sonu uzlaşı fiyatı, varantın kullanım fiyatına eşit veya bu fiyatın üzerindeyse varant değersiz sonlanır.

Dayanak varlığın vade sonu uzlaşı fiyatı, varantın kullanım fiyatının altındaysa varantın vade sonu fiyatı aşağıdaki gibi hesaplanır:

Varant İşlemlerinde Fiyat Mantığı

DURUM ALIM VARANTININ FİYATI SATIM VARANTININ FİYATI
Dayanak Varlık Spot Fiyatı Yükselir Artar Düşer
Dayanak Varlık Spot Fiyatı Düşer Düşer Artar
Oynaklık (Volatilite) Yükselir Artar Artar
Oynaklık (Volatilite) Düşer Düşer Düşer
Faiz Seviyesi Artarsa Artar Düşer
Faiz Seviyesi Düşerse Düşer Artar
Kullanım Fiyatı Artarsa Düşer Artar
Kullanım Fiyatı Düşerse Artar Düşer
Vadeye Kalan Gün Artarsa Artar Artar
Vadeye Kalan Gün Düşerse Düşer Düşer
Temettü Miktarı Artarsa Düşer Artar
Temettü Miktarı Azalırsa Artar Düşer

Dayanak Varlığın Spot Fiyatı: Varantın fiyatını etkileyen temel faktördür. Varantın kullanım fiyatı spot fiyattan uzaklaştıkça varant ucuzlar, spot fiyata yakınlaştıkça ise varantın fiyatı artar.

Oynaklık: Dayanak varlığa ilişkin standart risk ölçümüdür. Oynaklık artıkça dayanak varlığın riski de artacak ve bu nedenle varantın fiyatı daha pahalı olacaktır.

Faiz Seviyesi: İhraç edilen alım varantı için ihraççı dayanak varlığın satın alınmasına yönelik fon tahsis eder. Artan faiz oranı varant fiyatına artış olarak yansıyacaktır. Benzer şekilde, faiz oranları yükselirse satım varantının değeri azalacaktır.

Kullanım Fiyatı: Alım varantlarında kullanım fiyatı ne kadar düşükse, satım varantlarında ise kullanım fiyatı ne kadar yüksekse; varant o kadar değerli olur.

Vadeye Kalan Gün Sayısı: Vade sonuna ne kadar çok gün varsa varantın değeri o kadar yüksek olacaktır. Bunun nedeni varantın performans gösterebileceği sürenin daha uzun olmasıdır. Yani daha değerli olma ihtimali, vadesi az kalmış bir varanta göre daha fazladır.

Temettü: Paya dayalı varant sahipleri, paylara ilişkin temettüyü alamazlar. Bunun yanında, ihraççı kurum payın ödeyeceği temettüyü göz önünde bulundurarak fiyatlama yapar. Varantların şartları, yatırımcı zarar görmemesi adına vade içerisinde gerekli bildirimler yapılarak ayarlanacaktır.

Varant ve Opsiyonlar Arasındaki Farklar

  • Tanımları ve ortak özellikleri ile fazlasıyla benzeşen varant ve opsiyonlar, sıkça birbiriyle karıştırılır. Ama iki türev aracının aralarında belirleyici farklar bulunur.
  • Opsiyonlar sözleşme, varantlar ise menkul kıymettir.
  • Opsiyonlar vadeli işlem esasları ile işlem görürken, varantlar spot (nakit) esasları ile işlem görür.
  • Opsiyonlarda teminat ve teminat tamamlama işlemi yapılırken, varant alım satımında yatırımcı açısından teminat gerektiren herhangi bir durum söz konusu değildir. Ürünün tüm sorumluluğu ürün ihracı yapan kuruma aittir.
  • Opsiyon özellikleri işlem gördüğü borsalar tarafından belirlenir, varantların özellikleri ise ihraç yapan kurum tarafından belirlenir.
  • Şartları opsiyonlara göre daha esnektir.

Avantajlar

Kaldıraç

Varantlar, sunduğu yüksek kaldıraç imkanıyla yatırımcının birikiminin büyük bir kısmını başka varlıklarda değerlendirebilmesini sağlar. Kaldıraça rağmen teminat takibi (margin call) olmadığından, ve alım-satımının pay senedi kadar kolay olmasından dolayı avantajlıdır.

Düşüş Hareketinden de Yararlanma

Varantlar sadece yükselen piyasalar için değil, düşen piyasalar için de fırsat sunar. İlgilendiği varlığın düşeceğine inanan yatırımcılar satım varantlarına yatırım yaparak bekledikleri hareketten yararlanabilirler. Elinde ilgili dayanak varlığı taşırken, düşüşten korunmak isteyenler için de bu varantlar hedge imkanı sunmaktadır.

Sınırsız Kazanç

Varantlarda hak sahibi yatırımcı, yükümlülük sahibi ise ihraççı kurumdur. Hak sahibi yani yatırımcının zararı ödediği primle sınırlıyken, kazancı sınırsızdır (satım varantlarında dayanak varlığın değeri minimum sıfır olabileceği için maksimum kazanç dayanak varlığın sıfır noktasındaki değerdir.).

Düşük Komisyon

Varant işlemlerinde komisyon, pay piyasası komisyon oranınızla aynı olmakla birlikte, kaldıraç etkisinden dolayı çok düşüktür.

Riskler

Zaman Değeri

Varantlar genelde 1-2-3 aylık vadelerde ihraç edilir. İçsel değerinin yanında, zaman değeri de önemli bir maliyettir ve her gün varantın içindeki zaman değeri azalır. Vade boyunca yatırımcının beklediği düşüş veya yükseliş hareketi gerçekleşmediği takdirde, varant değer kaybedecektir.

Yatırılan Paranın Tamamını Kaybetme İhtimali

Varantlar, yüksek kaldıraç içermesinden dolayı riskli ürünlerdir. Teminat veya teminat tamamlama olmadığı için, maksimum kayıp yatırılan anapara ile sınırlıdır. Maksimum riski vade başından bilmek bir çok yatırımcı için avantaj olarak görülse de, yaşanabilecek en büyük riski “riskler” başlığı altında da değerlendirmek mümkündür.

Varant Yasal Dokümanlar

İhraççı Bilgi Dokümanı

Garanti BBVA Yönetim Kurulunun 1 Mart 2018 tarihli kararı uyarınca; Genel Müdürlüğe verdiği yetkiye istinaden; beheri 1 Kuruş itibari değerli olmak üzere toplam 50.000.000 Türk Lirası(Elli Milyon Türk Lirası) itibari değerli 5.000.000.000 adet “Garanti BBVA Yatırım Kuruluşu Varantı” ihracı için Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve Sermaye Piyasası Kurulu'na başvuruda bulunulmuştur.

Bu kapsamda; Garanti BBVA’ca 1 yıllık dönemde 50 milyon Türk Lirasına kadar ihraç edilecek “Garanti BBVA Yatırım Kuruluşu Varantı”’na ilişkin Sermaye Piyasası Kurulu’nca onaylanan ‘İhraççı Bilgi Dökümanı’ için tıklayınız.

Özet

Garanti BBVA Yönetim Kurulunun 1 Mart 2018 tarihli kararı uyarınca; Genel Müdürlüğe verdiği yetkiye istinaden; beheri 1 Kuruş itibari değerli olmak üzere toplam 50.000.000 Türk Lirası(Elli Milyon Türk Lirası) itibari değerli 5.000.000.000 adet “Garanti BBVA Yatırım Kuruluşu Varantı” ihracı için Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve Sermaye Piyasası Kurulu'na başvuruda bulunulmuştur.

Bu kapsamda; Garanti BBVA’ca 1 yıllık dönemde 50 milyon Türk Lirasına kadar ihraç edilecek “Garanti BBVA Yatırım Kuruluşu Varantı”’na ilişkin Sermaye Piyasası Kurulu’nca onaylanan “Özet” için tıklayınız.

Sermaye Piyasası Aracı Notu

Garanti BBVA Yönetim Kurulunun 1 Mart 2018 tarihli kararı uyarınca; Genel Müdürlüğe verdiği yetkiye istinaden; beheri 1 Kuruş itibari değerli olmak üzere toplam 50.000.000 Türk Lirası(Elli Milyon Türk Lirası) itibari değerli 5.000.000.000 adet “Garanti BBVA Yatırım Kuruluşu Varantı” ihracı için Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve Sermaye Piyasası Kurulu'na başvuruda bulunulmuştur.

Bu kapsamda; Garanti BBVA’ca 1 yıllık dönemde 50 milyon Türk Lirasına kadar ihraç edilecek “Garanti BBVA Yatırım Kuruluşu Varantı”’na ilişkin Sermaye Piyasası Kurulu’nca onaylanan “Sermaye Piyasası Aracı Notu” için tıklayınız.

Risk Bildirim Formu için tıklayınız.

Yardım için her zaman buradayız!

Sizin memnuniyetiniz bizim için çok önemli

444 0 630